Posts in category: Menopoz

Perimenopoz, kadının adet döneminin sona erdiği ve menopoz döneminin başlangıcına girdiği bir süreçtir. Menopozla birlikte kadının adet döngüsü ve doğurganlığı sona erer. Bu dönem bazı kadınlarda bir yıl sürebilirken bazı kadınlarda daha uzun süreleri bulabilir. Hem psikolojik hem de fiziksel yani bedensel olarak zorlayıcı bir süreç yaşanabilir.

Perimenopoz Nedir?

Kadınlarda menopoz döneminden önceki birkaç yıl menopoza geçiş dönemi yani perimenopoz olarak tanımlanır. Bu geçiş döneminde hormonal değişiklikler ve dengesizlikler oldukça yoğun bir şekilde yaşanır. Bu süreçle birlikte doğurganlığın artık azalarak bittiği, üreme hormonlarının vücutta etkilere sebep olduğu doğal bir döneme girilir. Menopoz dönemi için bir hazırlık süreci gibi de düşünülebilir. Çünkü menopoz döneminde yaşanan sıcak basması, adet düzensizliği gibi belirtiler perimenopoz döneminde de kendisini gösterir.

Perimenopoz Belirtileri Nelerdir?

Perimenopoz belirtileri, vücutta birçok değişikliğe yol açar. Fiziksel, duygusal ve sosyal açıdan birçok farklı belirtiler görülür. Bu belirtiler her kadında aynı şekilde ortaya çıkmayabilir. Bazı kadınlar hafif semptomlarla karşılaşırken bazı kadınlar daha ağır yaşayarak, hayat kaliteleri üzerinde olumsuz etkiler görebilir.

• Adet düzeninde bozulmalar,
• Sıcak basması,
• Uyku problemleri,
• Duygu durumunda değişiklikler,
• Vajinal kuruluk gibi sorunlar,
• İdrar tutamama gibi mesane problemleri,
• Cinsel isteksizlik
• Kemik yoğunluğunda azalma,
• Göğüslerde hassasiyet,
• Kolesterol yükselmesi gibi belirtiler gözlemlenebilir.

Perimenopoz Kaç Yaşında Başlar?

Perimenopoz dönemi; adet düzensizliği ve doğurganlığın sona ermesine yakın olan bir süreçtir. Menopoz 40 ila 50 yaşları arasında görülmektedir. Bu yaşlardan önceki geçiş süreci perimenopozdur. Kişiye göre değişmekle beraber 7-14 yıla kadar uzanan bir dönemdir. Bazı kişiler 30’lu yaşlarında perimenopoz dönemine girebilir. Bu durum erken menopoz ile karıştırılmamalıdır. Bazı risk faktörleri ve kişilerin vücut dengeleri, hangi yaşlarda hangi dönemlerin yaşanacağını değiştirmektedir.

Perimenopoz Nedenleri Nelerdir?

Perimenopoz nedenleri hormonal değişikliklere bağlı olarak gerçekleşir. Östrojen hormonu seviyesindeki azalma sonucu adet döngüsünde dengesizlik meydana gelir. Bu hormon yumurtalık tarafından üretilir ve yaş almayla birlikte yumurtalıklar artık işlevini yitirdiğinden hormonlarda düzensizlik başlar. Rahim ve yumurtalıkların alınması gibi durumlar da bir kadının erkenden menopoza girmesi ve perimenopoz sürecinden geçmesi için bir neden olarak sayılabilir.

Perimenopoz nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Hormonal değişiklikler: Östrojen hormonu seviyesinin azalması, adet döngüsünde dengesizlikler yaşanmasına neden olarak menopoz döneminin süreçlerini meydana getirir.
• Yaşlanma: Yaş almayla birlikte yumurtalıkların da işlevselliği azalır ve hormonal değişiklikler bulunur.
• Genetik faktörler: Bir kadının genetiğinde, aile üyelerinde perimenopoz döneminde yaşanan durumlar, kadının da sorun yaşamasına neden olabilir.
• Sigara kullanma: Sigara içmek hormonal değişiklikleri etkileyerek daha erken menopoza girme nedeni olarak görülebilir.
• Jinekolojik sorunlar: Perimenopoz döneminin başlangıç süresinde etkili olabilir.
• Genel sağlık durumu: Tiroid gibi hastalıklar da genel sağlık durumundan dolayı menopoz döneminde etki gösterebilir.

Perimenopoz Tedavisi Nasıl Olur?

Perimenopoz tedavisinde adet düzensizliğinin dengelenmesi için doğum kontrol hapları işe yarar bir yöntem olabilir. Adet döngüsünde bir düzen geri gelebilir ve diğer belirtiler için yardımcı olabilir. Buna destek olarak doğal bir beslenme düzeni benimsenmesi, her gün düzenli egzersiz yapılması gerekir. Kalsiyum ağırlıklı beslenme, alkol ve kafein tüketimini azaltma, sebze ve meyveyi daha çok tüketmek gibi sağlıklı bir yaşam tercih edilmelidir.

Dünyadaki kadınların %30’u menopoz sonrası kadınlardır.Her kadının menopoza cevabı farklıdır bu nedenle menopozda hastaya yaklaşım kadına özgüdür.

Menopoz adetlerin kesilmesi şeklinde tarif edilmektedir. Perimenopoz ise menopoz öncesi ve sonrasındaki dönemi kapsamaktadır. Menopoza geçiş ile başlayan sıkıntılar menopoz sonrasıda devam etmektedir. Menopoz sonrası kadınlarda kalp, damar hastalıkları ve kadın kanserlerinin arttığı dönemdir. Kadınlar bu dönemde jinekolojik kanserler, osteoporoz , kalp damar hastalıkları riski artığı için yakın takip edilmelidir.

Menopoz yaşı ortalama 51 olup, bu yaşı belirleyen en önemli etken genetik öyküdür. Sigara içenlerde, rahimi alınanlarda menopoz daha erken olabilir.

Menopozda kadının bu döneme karşı cevabı , kadının yaşam stili ve aile öyküsüne göre değişir.

Menopoza geçiş döneminde , bu dönem 40’lı yaşlarda başlamaktadır ki, hormonal değişikliklere bağlı düzensiz, yoğun ve uzamış vajınal kanama ile karşılaşılmaktadır. Bu dönemde özellikle kadınların gebelikten korunması için desteklenmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır.

Menopozda depresyon, anksiyete, libido kaybı, deride kuruluk, kemik erimesi sık karşılaşılan sorunlar olup her kadın bu sıkıntılara karşı destek tedavisi almalıdır.

Menopoz Belirtileri

Menopoz; kadında üreme döneminin son bulduğunu işaret eden dönemdir. Halk arasında adetten kesilme olarak da tanımlanan menopoz döneminde; yumurtalık rezervi tükenmiştir ve bu nedenle artık gebelik olasılığı kalmamıştır.

Kadın yaşamında doğal döngünün bir parçası olan menopoz; fizyolojik ve psikolojik açıdan oldukça karmaşık ve zor bir süreç olabilmektedir. Ortalama menopoz yaşı dünyada 45 ila 55 yaş arası; Türkiye’de ise 46-48 yaşları arasındadır.

Kadın yaşamında doğal bir süreç olan menopoz döneminde kadın fizyolojisinde ve psikolojisinde birtakım problemler açığa çıkabilmektedir. Bu problemler ise şu şekilde sıralanabilmektedir;

• Aşırı terleme
• Çabuk yorulma
• Kalp ve tansiyon hastalıkları
• Sistemik hastalıklar
• Kemik erimesi
• Psikolojik bozukluklar
• Depresyon

Menopoz Dönemleri Nelerdir?

Menopoz süreci öncesi, dönemi ve sonrası olarak üç şekilde ele alınmaktadır. Bu üç süreçte de kadın sağlığının korunması amacı ile farklı tedavi yöntemleri uygulanabilmektedir. Menopoz döneminde;

• Premenopoz: Adet düzensizliği başlamaktadır.
• Menopoz: Son adet kanaması yaşanmaktadır.
• Postmenopoz: 12 ay boyunca adet görmeyen kadınlar bu dönemdedir.

Menopoz dönemi ve menopoz tedavisi hakkında daha ayrıntılı bilgiye ulaşmak için diğer yazılarımıza göz atabilir; 0 216 688 10 88 numaralı telefonu arayabilirsiniz.

Menopoz Dönemini Etkileyen Durumlar

Menopoz dönemi her kadının fizyolojik, biyolojik ve psiko-sosyal durumuna bağlı olarak farklı yaşlarda yaşanabilmesinin yanı sıra farklı belirti ve şikayetler de açığa çıkarabilmektedir. Menopoz dönemine girmeyi etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır. Bunlar; genetik faktörleri genel sağlık durumu, genital sistemde yaşanan problemler, psikolojik etmenler ve sosyal faktörlerdir.

Menopoz Döneminde Sıcak Basma Nedenleri

Menopozda sıcak basması: östrojen eksikliğinin klasik bulgusu sıcak basmasıdır. Çarpıntı ile başlayan titreme, terleme, vücutta kızarıklık ve sıcaklık ile devam eden ataklar 1-4 dakika kadar sürmekte ve gün içinde 5-10 defa tekrarlamaktadır. Sıcak basmaları cerrahi menopoz olarak adlandırılan rahim ve yumurtalıkların alınmasına bağlı menopozda daha sık görülen bir şikayettir. Sıcak basmalarına genellikle depresyon, sinirlilik, yorgunluk, hafıza kaybı eklenmektedir. Bazı kadınlarda tedaviye gerek kalmayacak düzeyde hafif sıcak basmaları olabilir. Genellikle sıcak basmalrı 5 yıl içinde geriler.

Vajinal kuruluk: menopozdan 4-5 yıl sonra vajınal kuruluk gelişir. Vajinal kuruluk, vajinal enfeksiyonlara, ağrılı cinsel ilişkiye yol açmaktadır. Bu şikayetler östrojen ile tedavi edilebilmektedir.

Osteoporoz: kemik miktarının azalması olarak adlandırılmakta ve ilerleyici bir hastalıktır. Toplumda artan yaş ile beraber kemik kaybı artmaktadır. Kemik kaybının %1’i menopozdan önce kaybedilmektedir. Menopozdan sonra ise yılda kemiklerin %5’i kaybedilmektedir. Kemik kaybında en büyük risk genetik öyküdür. Ayrıca diyetteki mevcut kalsiyum miktarının azalması, sigara ve alkol tüketimi de osteoporozu artıran faktörlerdir.

Osteoporoz tedavisi olan bir hastalıktır. Bu nedenle menopozdaki kadınlara tarama yapılmalı ve gerekli durumlarda koruyucu, gerektiğinde tedavi edici olarak yaklaşılmalıdır.

Menopoza hazırlık: Her kadın kendini menopoza hazırlamalıdır. Egzersiz mutlaka kadın hayatında olmalıdır. Dengeli ve düzenli beslenme, çay, kahve, alkol tüketiminin azaltılması, sigaranın bırakılması zorunludur. Kalp ve damar hastalıkları riski artmış olup kilo kontrolu oldukça önemlidir. Her kadın yıllık jinekolojik ve meme muayenesi yanında, kalp ve damar hastalıkları, osteoporoz açısından tarama programına alınmalıdır.

Hormon tedavisi-meme kanseri: Bazı çalışmalar uzun yıllar süresince yapılan hormon tedavisinin meme kanseri riskini artırdığını bu nedenle menopoz da tedavi her kadın için farklı ve kişiye özel düzenlenmelidir. Kısa dönem tedavi alan hastalarda, ilacın pozitif etkileri oldukça yüksek ve etkilidir.

Menopozda bitkisel tedavi: Bitkisel destek vermeden önce mutlaka hekim görüşü alınmalıdır. Bazı bitkisel maddeler, soya ve soya ürünleri gibi hormonal destek sağlar. Bitkisel ürünler kullanılmadan önce bir tedavi desteği olmadığı, masraflı bir tedavi olduğu, başarı oranları konusunda kesin veriler olmadığı konusunda hasta bilgilendirilmelidir.

Hormon Testi Nedir?

Hormanlar vücudumuzdaki bir çok sistemi etkileyen farklı yapıda ve değişik fonksiyonları olan sinyal molekülleridir. Taşıdıkları sinyaller ile kimi zaman bir organın çalışmasının belirteci iken, kimi zaman çalışmamasının göstergesi olabilir. Endokrin bezlerden salgılanır. Hormon düzeylerinin saptanması kan testleri ile anlaşılabilir.

Hormon Testi Neden Yapılır?

Menopoz kelime anlamına bakarsak son adet demektir. Ancak günlük kullanımda çoğunlukla son adet ve devam eden adet görülmeyen dönemin tamamı menopoz olarak adlandırılmaktadır.

Adet görmeyen veya adet düzensizliği yaşayan her kadın mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Gerekli jinekolojik muayenesi ve ultrasonografisi yapılan ve düzensiz adetin nedenleri araştırılan hastamızdan tanının konulabilmesi için hormon testleri de istenebilmektedir. Özellikle menopozun kesinleştirilmesi, yumurta kapasitesinin anlaşılması için hormon testleri gereklidir. Hormon testleri adet düzensizliği yaşayan kadında adetin 2. veya 3. günü yapılırken, adet görmeyen bir kadında herhangi bir günde yapılabilir.

Hangi Hormanlara Bakılır ve Bu Hormanların Görevleri Nelerdir?

Bir kız çocuğu ilk dünyaya geldiğinde yumurtalıklarında yüz binlerce yumurta bulunur. Bu yumurtalar yıllar içerisinde azalır. Normal bir gelişim sürecinde bu yumurtaların azalışı 30’lu yaşlara kadar sabit iken 35 yaş ve sonrasında azalma hızı artar. İşte bu yumurtaların rezervinin anlaşılması için kullandığımız hormonal testler aynı zamanda menopozunda göstergesi olarak kullanılabilmekte. Menopoz yaşını belirleyen en önemli etken genetik olmakla beraber bu duruma yol açan genetik dışı faktörlerde vardır. Özellikle medikal onkolojide kullanılan ilaçlar, ışın tedavisi, yumurtalıklara yapılan cerrahi operasyonlar erken menopoza yol açabilmektedir.

Hormon Testleri Nelerdir?

FSH Hormonu

Beyinde yerleşim gösteren hipofiz bezinden salgılanan, hedef organı yumurtalıklar olan bir hormondur. Salgılanan Fsh yumurtalıklar içindeki seçilmiş yumurtayı büyüterek östrojen hormonunun salgılanmasını sağlar. Yüksek Fsh hormonu yumurtalık rezervinin azaldığını ve menopoz dönemine yaklaşıldığını gösterir. Fsh değerine güvenilmesi için testin adet dönemi içinde özellikle 2, veya 3, günü yapılması gerekir. Menopoz dönemi öncesinde ise Fsh düzeyindeki artış kısa süreli olarak östrojen düzeyinde artışlara yol açabilmektedir. Ancak menopoz sonrasında östrojen düzeyi azalmaktadır.

Fsh seviyesinin gösterdiği bilgiler;

Adet kanmasının 3. Günü yapılan hormon sonuçlarına göre:

• Fsh 10 ve altında ise yumurta rezervinin iyi olduğunu, yakın bir süreçde menopoz yaşanmayacağını , yumurtlamanın olabileceğini gösterir.
• Fsh 10-15 arasında ise yumurta rezervinin azaldığını ve kadının çocuk isteği varsa bu konuda hızlıca karar alması gerektiğini gösterir.
• Fsh seviyesi 15-20 arasında ise menopoz döneminin yaklaştığını ve çocuk isteği durumunda tüp bebek tedavisiyle dahi başarının düşük olduğunu gösterir.
• Fsh 30 ve üzerinde ise menopoz dönemini ve adet görülmeyeceğini gösterir.

Testler adetin 2-3. günü dışında yapıldığında Fsh değeri yüksek çıkabilir ve testi yaptıran hasta endişelenebilir. Bu nedenle hormon testleri mutlaka adetin 2-3. günü yapılmalıdır.

Östrojen Hormonu

Fsh hormonunun etkisi ile yumurtalıklardan salgılanan bir hormondur.  Kadınlığın bir simgesi olarak da bilinen östrojen hormonu yumurtaların zayıflaması ve fonksiyonlarını yitirmesi ile seviyesi azalır. Menopoz ve sonrasında ortaya çıkan belirtilerin çoğu östrojen hormonunun azalmasından kaynaklanır. Östrojen hormon düzeyinin ölçümü adet döneminin 2. veya 3. Gününde yapılmalıdır. Normal değeri 25-140pg/ml arasında olup düzeyi yumurtlama dönemi, adetin yaklaşmasında vekullanılan ilaçların etkisi ile değişebilir.

LH Hormonu:

Adet kanamasının 3. Günü yapılan LH hormonu menopoz öncesinde 5-20 mlU/ml seviyesindedir. Menopozla  birlikte  artan ve menopoz döneminde bakılan hormonlardan biri olmakla beraber Fsh hormonuna göre daha geç belirti verir ve daha geç dönemde yükselir.

Testoteron ve Progesteron

Menopoz dönemi ile bu hormon düzeyleri azalmaktadır. Ancak bu azalış her daim menopozu göstermez. Menopozu belirleyen bir test olarak kullanılmaz.

İnhibin-B Hormonu

Kadında FSH hormonunun salgılanmasını düzenleyen bir hormondur. Beyinde yer alan hipofiz bezinden salgılanır. Menopoz döneminde salınımı azalmakla birlikte menopozun kesin göstergesi değildir.

HCG Hormonu

Gebelik testi olarak bilinen B-hcg hormonu, kadının yaşının artmasıyla da yüksek çıkabilir. Gebelik şüphesi olan b-hcg artışı ilk tespit edildiğinde yine de yaş nedeniyle artış olduğu düşünülmemelidir. Mevcut durumu gebelik şüphesi olarak değerlendirilmeli ve takip buna göre yapılmalıdır.

Menopoz Teşhisi

Menopoza yaklaşan kadında adet kanamalarında düzensizlikler olabilir. Menopoza girme yaşı ortalama 48-55 yaş dilimi arasındadır. Bu dönemin başlangıcında birtakım hormonal değişimler olur ve tetkikler bize erken dönemde bilgi sahibi olmamızı sağlar. Menopoza yaklaşma sürecinde mevcut durumu öğrenmek önemlidir. Çünkü kadının medikal durumuna ve şikayetlerine göre ilaç tedavisi başlanılabilir. Kullanılan hormonal terapi kadının yumurta kalitesini arttırmaz yada menopozu engellemez. Sadece eksik olanı yerine koyar. Böylece kadının menopoz belirtilerini ve menopozun kadında oluşturduğu psiklojik etkileri ortadan kaldırır. Ancak her kadın tedavi alamayacağı gibi, tedavi vermek de her daim yararlı olmayabilir. Her hasta farklı olup genel bir sonuca ulaşmak doğru değildir.

• Çin İmparatorları genç kadın idrarını kurutarak kullanmışlar.
• 1821’de Paris’te ilk kez menopoz kelimesi kullanılmıştır.
• 19. yy’da kadınların adetten kesilmesi ile ruhsal buhran yaşadıkları anlaşılmıştır.
• 1871’de ‘Henry Mandsley’ menopozda kadının ruhsal durumunda değişiklik olduğunu tespit etmiştir.
• 1894’de ilk defa hormon tedavisi kullanılmaya başlanmıştır. Hormon olarak inek yumurtalığı kullanılmıştır. Bu tedavi hormon tedavisinin doğuşudur.
• 1939’da ‘Adolf Butenandt’ gebe kadın idrarını saflaştırarak östrojen hormonunu üretmiştir. Bu başarı Adolfa Nobel Kimya ödülünü kazandırmıştır.

Geçmişten Günümüze Dünyada Hormon Tedavisi

• 1932: Gebe kısrağından alınan idrardan östrojen üretilmiş ve sıcak basmalarının tedavisinde kullanılmıştır.
• 1936: Ağız yoluyla kullanılabilecek östrojen sentzelenmiş ve Avrupa’da ki kadınlarda kullanılmaya başlanmıştır.
• 1940: ‘Russel Marker’ tarafından Meksika’da yetişen tatlı patatesinden, progesteron üretilmiştir. Bu progesteron günümüzde fonksiyonel tıpta kullandığımız progesteron ile benzerdir.
• 1941: Menopoz döneminde hormon tedavisinin, kemik kaybını azalttığı görülmüştür.
• 1942: FDA tarafından östrojen preparatlarına onay verilmiştir.
• 1946-1950: Kontrolsüz östrojen kullanımı rahim kanseri riskini arttırdığı görülmüştür. Ancak burada kullanılan östrojen kontrolsüz olup, progesteron kullanılmamıştır.
• 1970 yıllarında cilt yoluyla östrojen kullanımı için uygun preparatlar üretilmiştir.
• 1980 yılında Dünya Sağlık Örgütü, hormon tedavisinde östrojen ve progesteronun birlikte kullanılması gerektiğini bildirdi.

Ülkemizde Menopoz Tedavisi

1985; Günümüzde kullandığımız tedavi protokollerine yakın bir yaklaşım ile, kadınlar takip edilmeye başlanmıştır.

1991; Hem Ankara hem de İstanbul’daki fakültelerde menopoz tedavi merkezleri kurulmuştur.

1992; Türkiye Menopoz ve Osteoporoz Derneği kuruldu.

Menopoz Tedavisi Ve Menopoz Takibi Nasıl Olmalıdır?

Hormon kullanımına başlayan her kadın, ilaçların özellikleri ve etkileri konusunda aydınlatılmalıdır. Östrojen hormonunun resöptörü hücre çekirdeğindedir. Doğrudan etkisini hücre çekirdeğini uyararak gerçekleştirir. Ve unutulmaması gereken östrojen hormonu, reseptörü olan her hücreye etki eder. Bu nedenle menopozdaki hastaya bütüncül yaklaşmak gerekir. Kadının tetkikleri ve muayene bulguları uygunsa da hormon tedavisi önerilmelidir.

1990-1998 yılları arasında; menopozda hormon tedavisi verilmesinin amacı kalp hastalıklarından korunmak idi. Bu amaçla menopozda olan her yaş grubunda olan kadına hormon tedavisi verildi. Ancak hormon tedavisi alan kadınlarda ilk yıllarda kalp ve damarsal problemlerde artış olurken, takip edilen yıllarda (5., 10. Yıllarda) riskin azaldığı görülmüştür. İlk yıllarda artan kalp ve damar problemlerinin çoğu, damarlarda yerleşmiş olan plakların kopmasına bağlı olduğu düşünüldü. Yani mevcut aterosiklerozu olan kadınlar için hormon tedavisinin ilk yıllarında, damarsal sorunlar yaşanılabilir Özellikle ağız yoluyla kullanılan ilaçlarda risk daha yüksektir. Bu nedenle tedavide deri yoluyla emilen ilaçların kullanılması önerilir.

Menopozda Hormon Tedavisinin Kalp, Depresyon ve Osteoporoza Etkisine Yönelik Çalışma Sonuçları (Whı Çalışması)

Çalışma 1998 de planlanmıştır. 8.5 yıllık bir takip ile hormon tedavisinin etkinliği araştırılacaktı. Amaç hormon tedavisinin, osteoporoz ve kalp hastalıklarına olan etkisini değerlendirmekti. 40 ayrı merkezde, 27327 kadın üzerinde yapılan çalışmayı öğrenelim:

• Çalışmaya katılan kadınların %83’ünde menopoz yaşı 5 yıl ve daha fazla idi. Ortalama kadın yaşı 63 (40-79)
• Çalışmaya katılan kadınların %34’ü obez idi,
• Çalışmaya katılan kadınların %50’si sigara içiyordu,
• Çalışmaya katılan kadınların %36’sı nın tansiyonu yüksek idi,

Çalışmaya katılan kadınlar, oral yolla(ağız) östrojen ve progesteron verilmiştir.

Çalışma tamamlanmadan 5. Yılda durduruldu. Çalışmaya katılan kadınlarda emboli, inme ve meme kanseri riski artmıştı. Pozitif katkıları ise osteoporoz ve kolon kanseri riskinin azalmasıydı.

Bu çalışmaya yaş sınırı olmadan menopozdaki kadınlar katılmış, hormonlar ağız yolu ile ve yüksek doz verilmişti. Çalışma grubundaki kadınların seçilimi ileriki yıllarda çalışmanın eleştrilmesine neden olmuştur. Oysaki hormon tedavisi bireyseldir. Genel geçer bir tedavi protokolü yoktur. Aynı doz, aynı ilaç; farklı yaşta ve farklı şikayetleri olan hastaya verilemezdi. Ancak bu çalışma , dünyada hormon tedavisinin bitişi idi. Birçok kadın ve hekimleri bu hormonlardan uzaklaştı. Hekimler yazmaktan, kadınlar kullanmaktan çekindi. 2000’li yıllarda kadınlar menopoz tedavisi alamadılar, menopozun bütün yıpratıcı etkilerini yaşadılar. Kadınla hem ruhları, hem bedenleri ile hızlı bir yaşlanma sürecine girdiler.

Bu çalışma daha sonraki yıllarda etki ve yan etkiler konusunda tekrar incelenmiştir. Menopoz tedavisisi konusunda öneriler yayınlanmıştır. Menopoza giren her kadına aynı tedavi ve tek reçete önerilmemesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Türkiye Menopoz Ve Osteoporoz Derneğinin Hormon Tedavisi Önerileri:

1. Hormon tedavisi kadın sağlığına pozitif katkıları vardır.
2. Her hastaya hormon tedavisi verilmemelidir.
3. Tedavi için uygun hasta, şikayetleri olan kadınlardır.
4. Hormon tedavisine mümkün olduğunca erken yaşta başlanmalıdır.
5. Hormon tedavisinde kullanılan ilaçlar yeterli olan en düşük dozda olmalıdır.
6. Uzun süre kullanılmamalıdır.

Menopozda Hormon Replasman Tedavisinin Etkileri

1. Halka arasında ateş baması olarak bilinen vazamotor sıkıntıların en etkin tedavisidir.
2. Kadını osteoporozdan korur.
3. Vajinal kuruluk tedavisinde vajinal östrojenler kullanılmalıdır.
4. İnme ve emboli riski deri yoluyla kullanılan östrojenler ile oldukça düşüktür.

Perimenopoz Dönemi

Kadın hayatındaki en kritik ve en hassas dönemdir. Menopoz öncesindeki 3-5 yılı kapsar. Kadında; hormonal dengenin bozulduğu, sıcak basmalarının başladığı, yumurtlamanın bozulduğu, adetler arası sürenin uzadığı, kanama miktarının değiştiği, kemik erimesinin ise başladığı bir dönemdir.

Kadının hormona tetkikinde farklılıklar ve adet döngüsünde değişiklikler izlenir.

Perimenopoz döneminde yumurtlamanın bozulduğunu, kadının her ay yumurtlayamadığını görürüz. Bu durum kadın bedeninde progesteron hormonu eksikliğine bağlı şikayetlere yol açar. Kadında normal şartlarda her ay bir yumurta büyür. Yumurtanın büyümesi aşamasında östrojen hormonu sentezlenir. Büyüyen yumurta çatlar ve çatlama ile progesteron hormonu sentezlenir. Perimenopoz döneminde ise ilk bozulan yumurtlamadır. Dolayısıyla progesteron hormonu eksiktir. Bu nedenle eksik olanı yerine koymak tedavide nirengi noktasıdır.

Aksi durumda kadın, artan östrojenin yan etkilerini yaşar. Yumurta kisti, kanama bozuklukları ve kilo alma en sık karşılaştığımız şikayetlerdir.

Perimenopoz Ve Menopoz Döneminde Kadının Yaşadıkları

1. Sıcak basması
2. Gece terlemesi
3. Uyku bozukluğu
4. Motivasyon kaybı
5. Kilo alma
6. Halsizlik
7. Depresyon
8. Ağrılı cinsel ilişki, cinsel isteksizlik
9. Vajinal kuruluk
10. İdrar kaçırma
11. Kas ağrısı
12. Kemik erimesi
13. Vajinal kuruluk
14. Hafıza, dikkat, anlama, öğrenme gibi zihin aktivitelerinde azalma ile karşılaşır.

Unutulmaması Gerekenler:

Özellikle sıcak basması şikayetini ağır yaşayan kadınlarda kalp-damar hastalıkları ve kemik erimesi daha sık görülür. Bu kadınların daha yakından takip ve tedavi edilmesi gerekir.

Biyoeşdeğer Hormonlar

Kadında mevcut hormonlar ile özdeş yapıdadır. Hem kimyasal hem de fiziksel yapısı aynıdır. Menopoz döneminde gerekli olduğunda kullanabileceğimiz ilaç grubudur. Kadınları perimenopoz döneminden itibaren takip etmek ve şikayetlere yönelik destek tedavisi vermek gerekir.

• Tedavi süreci ortalama 5 yıl olup, 10 yıla kadar devam edilebilir.
• Her kadın bireysel değerlendirilmelidir.
• Her kadın için fonksiyonel yaklaşımla bir tanımlama yapılmalıdır.
• Her kadın bütüncül yaklaşımla tedavi edilmelidir.

Menopozda Testesteron Düşüklüğü

Hormon tedavisi almasına rağmen;

• halsizlik,
• cinsel isteksizlik
• kaslarında güç kaybı,
• kemik kaybı
• hafıza sorunları
• vajinal kuruluk ile gelen hastalara testesteron takviyesi yapılabilir.

Fitoöstrojenler

Östrojen tedavisi alamayan kadınlarda fitoöstrojenler kullanılabilir. Uzakdoğu ve Japonya mutfağında yaygın olarak fitoöstrojenler bulunur. Bu coğrafyada yaşayan kadınlarda menopoz yakınmaları daha az görülür. Fitoöstrojenler, östrojen resöptörüne bağlanarak etkisini gösterir.

Fitoöstrojenler aynı zamanda antioksidandır. Özellikle keten tohumunun lignan içeriği yüksektir.

Günümüzde kullandığımız fioöstrojenler:

1. Şerbetçi otu (humulus lupulus)
2. Prim rose oil
3. Cimicifuga racmonasa (karayılan otu)
4. Polen ekstreleri

Adaptojenler

Bu terim 1947 yılında ilk defa kullanılmıştır. Geleneksel tıpta kullanılan bir üründür. Bedenin strese karşı mücadelesini destekler.

Geleneksel tıpta kullanılan adaptojenler:

1. Fosfatidilserin,
2. L-Theanine,
3. DHEA,
4. Ginseng,
5. Ashwaganda: stres üzerine etkili olduğu, aynı zamanda iltihap ve kanserden de koruyucu olduğuna inanılır.
6. Rhodiola Rosea,
7. MACA (Lepidyum) (Peru Ginsengi)

MACA Nedir?

Protein, lif, karbonhidrat ve minerallerden zengindir. Kalsiyum, potasyum, selenyum, çinko, bakır, iyot, magnezyum ve demir açısından zengindir. İçinde farklı 19 aminoasit ve yararlı yağ asitleri (oleik asit, linolenik asit, sterol, palmitik asit) bulunur. Antiagaing ve günlük hayatta yaşam kalitesini arttırmak amacıyla fitoterapidede kullanılan bir üründür.

BLACK KOHOSH

Özellikle menopoz döneminde sıcak basmalarının tedavisinde kullanılan fitoterapötik bir ajandır. Bir östrojen değildir. Karaciğer üzerinde zararlı etkisi yoktur. Etkinliği hormon tedavisi kadar değildir.